Instytut Badań Systemowych Polskiej Akademii Nauk

Instytut Badań Systemowych Polskiej Akademii Nauk (IBS PAN) prowadzi badania w zakresie szeroko rozumianej analizy systemowej, obejmującej analizę, modelowanie, optymalizację i podejmowanie decyzji dotyczących wieloelementowych, wieloaspektowych i wielokryterialnych problemów, których opis jest zazwyczaj niedoskonały ze względu na związaną z nim niepewność, nieprecyzyjność sformułowań słownych, brak pełnej informacji, czy niemożność obserwacji wszystkich istotnych zmiennych. Badania systemowe należą do najbardziej aktualnych i nowoczesnych kierunków rozwijanych w krajach gospodarczo zaawansowanych. W ramach badań systemowych rozwijana jest metodologia o charakterze interdyscyplinarnym. Dotyczy ona takich dyscyplin jak: informatyka, automatyka i robotyka, inżynieria środowiska, telekomunikacja, nauki o zarządzaniu, a także wielu innych, w których występują złożone systemy. Są to dyscypliny należące do najszybciej rozwijających się na świecie, łącząc zaawansowanie teoretyczne, wysoką innowacyjność i szybki postęp techniczny. Zespoły IBS PAN mają w tym obszarze uznaną pozycję nie tylko w Polsce, ale również w świecie.

W szczególności, w zakresie nowoczesnych narzędzi analizy systemowej badania dotyczą między innymi rozwoju algorytmów modelowania matematycznego, optymalizacji i sterowania, metod modelowania statystycznego oraz modelowania i przetwarzania informacji niedoskonałej. W zakresie nowoczesnych technik informatycznych badania dotyczą systemów opartych na wiedzy, inteligentnych systemów wyszukiwania informacji, inteligencji obliczeniowej, sztucznej inteligencji, systemów wspomagania decyzji, ze szczególnym uwzględnieniem zaawansowanych form modelowania preferencji, Internetu Rzeczy. Prace o charakterze zastosowaniowym dotyczą bardzo istotnych zagadnień związanych, między innymi, z modelowaniem procesów emisji zanieczyszczeń środowiska naturalnego, ich wychwytywania i rozprzestrzeniania się, oceny ryzyka zanieczyszczeń dla zdrowia ludzi, a także z systemami komputerowymi wspomagającymi zarządzanie emisją zanieczyszczeń. Prowadzone są także badania dotyczące niepewności emisji gazów cieplarnianych, możliwości jej zmniejszania oraz sposobów jej uwzględniania w rozliczaniu zobowiązań i handlu pozwoleniami na emisje. Rozwijane są prace związane z zarządzaniem energią w sieciach elektroenergetycznych z generacją rozproszoną (źródłami energii alternatywnej). Ważną grupę stanowią prace dotyczące analizy ryzyka, niezawodności systemów, zagadnień trwałego rozwoju itp.

Badania prowadzone w IBS PAN są związane z istotnymi potrzebami i wyzwaniami gospodarki narodowej. Prowadzone prace podstawowe i metodologiczne powodują, że zespoły instytutu potrafią stosować nowoczesne metody rozwiązywania zadań praktycznych w wielu dziedzinach o dużej złożoności. Przede wszystkim należy tu wspomnieć o rozwiązywaniu złożonych problemów związanych z ochroną środowiska, w tym dotyczących modelowania systemów wodociągowych i kanalizacyjnych, sterowania oczyszczalniami ścieków, modelowania procesów zanieczyszczania atmosfery i rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń oraz analizy niepewności w tym zagadnieniu, komputerowych systemach zarządzania energią w sieciach elektrycznych, nowoczesnych systemach wspomagania decyzji, analizie ryzyka i niezawodności systemów, modelowania różnorodnych aspektów trwałego rozwoju, modelowania dochodzenia do gospodarki opartej na wiedzy itp.