ZARZĄDZANIE PRZEZ JAKOŚĆ (ZPJ)
Jarosław Sikorski

1. Podstawowe pojęcia

 

Spis treści:

 
  1. "Definicja" jakości   5. Klient wewnętrzny   9. Użyteczny model procesu  
  2. Droga do ZPJ   6. Co decyduje o powodzeniu?   10. Góra lodowa strat  
  3. Tradycja kontra ZPJ   7. Trylogia Jurana   11. Klasyfikacja kosztów jakości  
  4. Od czego zacząć?   8. Cykl poprawy PDCA   12. Ewolucja struktury kosztów  

Motto:
"Stwierdziliśmy, że tak jak inne ważne idee, idea jakości jest bardzo prosta. Tak prosta, że aż trudna do zrozumienia."

(Roger Hale, Dyrektor Naczelny Tennant Company, USA)

Co mówią klasycy?  

[spis treści]

Jakość może być określana tylko w odniesieniu do wzajemnych powiązań jakie występują pomiędzy produktem lub usługą, dostawcą i odbiorcą (klientem) (W.E.Deming,1960)
Jakość to zgodność z wymaganiami użytkowników (K.Ishikawa,1980)
Jakość jest tym, czego brak oznacza straty dla wszystkich (G.Taguchi,1980)
Jakość to zero braków (P.B.Crosby,1985)
Jakość to ogół cech produktu lub usługi, które stanowią o jego lub jej zdolności do zaspokojenia wyraźnie określonych lub przewidywanych potrzeb (PN-ISO8402,1986)
       
Jakość to osiągnięty przez przedsiębiorstwo lub organizację poziom zaspokojenia wymagań klienta, w stopniu co najmniej zadowalającym

Cztery kroki na drodze ewolucji zarządzania jakością
   

[spis treści]

1. Kontrola jakości - sprawdzanie, mierzenie lub testowanie jednej lub więcej charakterystyk produktu i odnoszenie wyników do wyspecyfikowanych wymagań w celu potwierdzenia zgodności. Zadanie to wykonywane jest zwykle przez wyspecjalizowany personel i nie wchodzi w zakres obowiązków pracowników produkcyjnych. Produkty niezgodne ze specyfikacjami są odrzucane lub przekazywane do poprawienia
2. Sterowanie jakością - położenie takiego samego nacisku na kontrolę, ale włączenie dodatkowo do systemu pracowników produkcyjnych i stworzenie sprzężeń zwrotnych pomiędzy wynikami kontroli a linią produkcyjną. Na podstawie wyników kontroli proces produkcyjny jest modyfikowany w celu otrzymania produktów zgodnych ze specyfikacjami
3. Zapewnienie jakości - prowadzenie systematycznych i zaplanowanych działań prowadzących do wytwarzania produktów zgodnych ze specyfikacjami. Wykonywanie regularnych inspekcji, przeglądów, auditów i zewnętrznych ocen w celu zapewnienia jakości w sposób ciągły. System zapewnienia jakości jest formalnie opisany i stosowany, a jego skuteczność jest stale monitorowana
4. Zarządzanie przez jakość - zastosowanie procedur zarządzania jakością do wszystkich zagadnień związanych z zarządzaniem, w tym także do ustalania polityki, strategii, struktury organizacyjnej i formowania kultury pracy

Cechy tradycyjnego podejścia do zagadnienia jakości   Cechy nowoczesnego podejścia opartego na ZPJ
   

[spis treści]

odpowiedzialność za jakość jest nałożona na wydzielone komórki organizacyjne w zapewnienie jakości zaangażowani są wszyscy pracownicy
zarządzania jakością jest wyodrębnione jako oddzielna sfera działalności kontrola jakości, wykrywanie i usuwanie wad są działaniami nieefektywnymi, kosztownymi i oznaczają stratę czasu
główny nacisk jest kładziony na wykrywanie wad główny nacisk położony jest na zapobieganie problemom
wysmukła struktura organizacyjna wprowadza podział na niezależne wydziały i sekcje o wyodrębnionych zadaniach liczba poziomów w strukturach organizacyjnych przedsiębiorstwa jest ograniczona
wszystkie decyzje są podejmowane przez kadrę kierowniczą, a nie przez pracowników operacyjnych kadra kierownicza inicjuje, wspiera i organizuje działania na rzecz podniesienia jakości
płaca, a nie satysfakcja z wykonanej pracy, stanowi główny czynnik motywujący zaangażowanie i poczucie współodpowiedzialności dostarczają satysfakcji z pracy i zwiększają motywację
panuje przekonanie, że rynki zbytu są bezpieczne, a jakość odpowiednia zbierana jest obszerna wiedza o oczekiwaniach i wymaganiach klientów

Od czego należy zacząć zmianę strategii firmy?

[spis treści]

Od skupienia się na kliencie!

...a w tym celu należy:  
1. zdefiniować swoich klientów - wymaga to wyodrębnienia różnych rodzajów klientów, czyli dokonania podziału na grupy klientów o podobnych wymaganiach lub cechach, uwzględniając także udziałowców, nadzorujące organy administracyjne itp.
2. ocenić, co zawiera oferta dla różnych klientów - wymaga to scharakteryzowania usług lub produktów oferowanych (być może tylko w przekonaniu firmy) różnym grupom klientów. Pomocne może być wykorzystywanie metod macierzowych, np.:
   

Schemat macierzy
klient-oferta:

    Składniki oferty
    A B C D
Grupy
klientów
1 + + - +
2 + + + -
3 + - + -
4 - - + +

( + oznacza, że dany składnik oferty jest kierowany do wskazanej grupy klientów)

3. zastanowić się, czego chcą klienci z poszczególnych grup i jak ich wymagania pasują do tego, co zawiera oferta
4. pilnie wysłuchiwać, co klienci mają do powiedzenia - zazwyczaj jest wiele możliwości "wysłuchania" klienta, ale ważne jest to, czy i w jakim stopniu te możliwości są wykorzystywane
   

Podstawowe elementy systemu zbierania informacji to:

    zażalenia i reklamacje
    rozmowy z pracownikami mającymi bezpośredni kontakt z klientami
    nieformalne wypytywanie klientów
    śledzenie wyników badań opinii, które publikowane są w środkach masowego przekazu
    organizowanie tzw. grup obsługi klienta, które przyczyniają się do rozpowszechnienia wiedzy o kliencie wśród pracowników (i kierownictwa) nie mających z nim bezpośredniej styczności
    badania rynkowe podejmowane samodzielnie lub zlecane wyspecjalizowanym firmom
    sprawny system przekazywania informacji kadrze kierowniczej
5. przyjąć punkt widzenia klienta, np. stosując tzw. cykl jego aktywności
    Przykład prostego cyklu aktywności klienta banku:
   

uzyskanie informacji o banku i usłudze podróż do banku zlokalizowanie wejścia (zaparkowanie samochodu) wejście do banku i odnalezienie stanowiska uzyskanie wstępnej informacji obsługa przy okienku wnoszenie opłat w kasie uzyskanie dodatkowych informacji wyjście z banku

6. Tyle samo uwagi poświęcać klientom zewnętrznym jak i wewnętrznym

Łańcuch powiązań dostawca-klient

[spis treści]


Elementy decydujące o powodzeniu

[spis treści]

zaangażowanie kadry kierowniczej ujawniające się w konkretnych decyzjach i postawach
objęcie całej organizacji zasięgiem zmian
powszechna świadomość nadrzędności wymagań klienta
nacisk na eliminowanie przyczyn powstawania braków
skupienie się na kosztach jakości
ciągła poprawa
 

Jakość usług można poprawiać poprzez:

 
stałe kontakty z klientami i dokładne ocenianie tego, czego naprawdę oczekują, a nie tego, co my zamierzamy im zaoferować
przyjęcie i regularne monitorowanie wymiernych ocen jakości obsługi (tzw. miar jakości)
stałe prowadzenie oceny działalności w porównaniu ze standardami wewnętrznymi oraz z wynikami osiąganymi przez konkurencję
właściwą identyfikację priorytetowych obszarów, w których działalność można poprawić
wdrażanie w całym przedsiębiorstwie postawy zorientowanej na klienta
dbałość o kulturę obsługi
myślenie o prowadzonej działalności bardziej w kategoriach korzyści odnoszonych przez klienta, niż w kontekście dostarczania określonych produktów lub usług
stałe i konsekwentne poszukiwanie możliwości poprawy jakości obsługi klienta

Trylogia Jurana

[spis treści]


Cykl poprawy PDCA wg. Deminga
(ang. Plan - Do - Check - Action)

[spis treści]

 

 


Co to jest proces?

[spis treści]


Przyczyny powstawania strat z powodu niedostatecznej jakości
   

[spis treści]

Widoczne: wady nienaprawialne - koszt wytworzenia produktów lub zakończonych procesów, które nie spełniają wymagań (specyfikacji)
  poprawki - koszt lokalizacji i usuwania wad w celu uzyskania odpowiednich charakterystyk produktu
  zwroty od klientów, - koszt wytworzenia produktów zwróconych lub usług zakwestionowanych przez klientów z powodu niedostatecznej jakości
     
Ukryte: reklamacje klientów

  roszczenia klientów
  nadgodziny
  zaległości płatnicze
  zmarnowany wysiłek i nakłady
  opóźnienia
  zwiększone zapasy
  nadmierny potencjał
  utrata lojalności klientów
  utrata potencjalnych klientów

Klasyfikacja kosztów jakości

[spis treści]

   

ZAPOBIEGANIE,

czyli zapewnianie, że pójdzie dobrze

koszty zapobiegania: koszty opracowywania specyfikacji produktów i usług
  koszty planowania jakości
  koszty systemu zapewnienia jakości (opracowanie, wdrożenie, utrzymywanie)
  koszty szkoleń
KONTROLOWANIE,

czyli stwierdzanie, czy poszło dobrze

koszty oceny jakości: koszty kontroli (pracownicy, aparatura)
  koszty inspekcji
  koszty auditów (wewnętrznych i zewnętrznych)

POKRYWANIE STRAT,

jeżeli poszło źle

wewnętrzne straty: koszty wycofywania produktów
  (z powodu niedostatecznej jakości) koszty poprawek i powtarzania procesów
  koszty zwiększonych zapasów
  koszty nadmiernego potencjału wytwórczego
zewnętrzne straty: koszty poprawek na życzenie klientów
  (z powodu niedostatecznej jakości) koszty reklamacji i zażaleń
  koszty odpowiedzialności finansowej
  koszty utraty lojalności klientów
  koszty utraty potencjalnych klientów
 

(P. Crosby)


Modelowa ewolucja struktury kosztów jakości w procesie wdrażania ZPJ

[spis treści]


Tę stronę czytano razy

Materiały
dydaktyczne